KETEN TOHUMU

Biziktan - Serek - Siyelek - Zeyrek

Linum usitatissimum

Linseeds - Flax seed

Linaceae

	Tanimi :

Ülkemizde az da olsa tarimi yapilmaktadir. Kuru, sicak kara iklimi yag oranini arttirmakta, sogukiklim ise lif oranini arttirmaktadir. Asitli topraklar gelismesini ters yönde etkiler. Bunun disinda pek toprak seçmez. Bir yillik bir bitki olup kökleri ince kazik köklüdür. Boyu 50 - 100 cm arasindadir.

Yapraklar küçük, dar, sapsiz, mizrak biçimli ve dardir. Koyu, açik ve gri - yesil tonlardadir. Çiçekleri semsiye gibi olup açik mavi, mavi, beyaz ve pembe renktedirler. Tohumlar ise 1 mm kalinlikta, 2 - 3 mmgenislik ve 4 - 6 mm uzunlukta yumurtamsi bir biçimde sarimsi kirmizi ve kahve renklidirler.

Tohumlar kokusuz olup, çignendiginde jelatinimsi, yumusak ve yagli bir tadi vardir.

	Faydalari :

Keten tohumunun pekligi giderme gücü siserek barsaklari doldurmasindan, peristaltik çalismayi desteklemesinden kaynaklanmaktadir. 1 gr tohum sistiginde 5 ml olur. Tohumlar iri ögütülmüs kullanilirlarsa, yagi da kayganlik saglar ve cyanogenen glikozitin parçalanmasindan olusan çok az hidrosiyanik asitde barsaklardaki çürümeyi, sanci ve iltihaplanmayiengeller.

Tohumlarin etrafi çözünmeyen bir kabuk ile kapli oldugundan ögütülerek alinmasi gerekir.

Ayni sebeple hemoroitede iyi gelir.

Çok degerli bir omega - 3 yag asidi(alfa - linoleik asit) ve lif kaynagidir. Kan damarlari için faydalidir.

Keten tohumu yagi omega - 3 yag asidi içeriginden dolayi cildi kurumaktan korur.

Kronik yorgunluk sendromunun iyilestirilmesinde faydalidir.

Yine temel yag asitlerinden olan gama - linoleik asit için iyi bir kaynaktir. Testosteronve östrojeninetkinligini arttirir. Erkeklerde cinsel gücü arttirir. Prostat büyümesini azaltir, ancak Prostat kanserlilertarafindan kullanmamalidir.

Sagliga yararli omega - 6 (linoleik asit) yag asidi içerir.

Kolestrol düzeyini düsürmede yararlidir.

Kan basincini ayarlamada yararlidir.

Enflamatuvar - iltihapsal belirtileri sinirlar.

Kadinlarin fibrokistik meme rahatsizliginda iltihaplanmayi kisitlar.

Saglikli cilt olusumuna katki saglar.

Sedef hastaligi, günes yaniklari, akne ve rosacea gibi cilt sorunlarinin iyilesmesine yardimci olur.

Haricen lapa halinde yumusaticive agri azalticiolarak kullanilir.

Seker hastaligi, multiple skleroz, parkinson gibi sinir hastaliklarinin neticesi olusan (uyusma ve karincalanmalar) gibi belirtiler veren sinir hasarlarini azaltir.

Eklemlerdeki sorunlarin giderilmesinde yardimci olur.

Yükseldiginde kalp hastaligive felç riskiniarttirabilen protein homosistein 'in kan düzeylerini düsürdügü bazi çalismalarda tesbit edilmistir.

Gögüs ve kolon kanserlerine yakalanma riskini azaltir.

	Yan Etkileri :

Bilinen her hangi bir yan etkisi yoktur. Ögütülmüs tohumlarin sindirimi daha kolay ama dayanimlari azdir,ancak buzdolabinda 2 - 3 ay saklanabilirler.

Keten yagi bazi insanlarin mide ve barsak sistemini rahatsiz edebilmektedir.

	Tibbi Bakis Tarzi :

Folklorik bilgilere göre lapasi sürüldügü yerde toksinleri uzaklastirir.

Temel yag asitleri eksikligiyle olusmus egzamatipini iyilestirir.

Folklorik bilgilere göre tirnaklari kuvvetlendirir ve saglikli bir ciltolusumuna destek verir.

Bazi kanserçesitlerinin ilerlemesini engeller. Gögüs kanseriniönlemeye yardimci olur. Tohumlardakilignanlar kanser hücrelerinin hizla çogalmasini ile ilgisi oldugu düsünülen aromatase enziminiengeller. Barsak kanseriniengellemeye yardimci olur. Içindeki lignanlar dolayisi ile melanoma ve bazi kanser türlerininmetastas yapmasini engelleyebilir. 30 grgünlük keten tohumu alimi prostat kanseriniönlemeye ve iyilestirmeye yardimci olur.

Kemik yapisinisaglamlastirir.

Osteoporosisiönlemeye ve iyilestirmeye yardim eder.

Folklorik bilgilere göre dislerin yapisini saglamlastirir.

Kan sekerinistabilize eder.

Günde 50 gr keten tohumuserum kolestrol seviyesini % 9 kadar düsürebilir. LDL kolestrolüise % 18kadar azaltir.

Lipoprotein (a)seviyesini düsürür.

Keten tohumlari saç dökülmelerini geciktirebilir. Keten tohumlarindaki lignanlar, saç dökülmesine sebep olan dihidroksitestosteronun seks hormonu baglayici globuline baglanmasini engeller.

Folklorik bilgilere göre barsak bozukluklariniiyilestirir.

2 - 3 çay kasigi keten tohumusu ile alindiginda kabizligi önlerve iyilestirir.

Hazmikolaylastirir.

Dihidroksitestosteronun seks hormonu baglayici globuline baglanmasini engeller.

Bir çok akne hastainin durumunda iyilesme saglar.

Bruise hastaliginin iyilesmesini hizlandirir.

Bir çok durumda deri kurulugunu iyilestirir.

Bir çok durumda egzemayi iyilestirir.

Tirnaklari kuvvetledirirve kirilmalarini da azaltir.

Psoriasis hastaliginin iyilesmesinde faydalidir.

Bazi ödem çesitlerini iyilestirmede faydali olur.

Görme ve renk sezgisinigelistirir. Görme duyusunda faydali olan süperdoymamis yag asidi docosahexaenoic asit keten yagindaki alfa - linolenik asitin vücutta metabolize olmasi ile olusur.

Diyetsel olarak kullanildiginda AIDS hastalarinda ilimli bir moleküler iyilesme görülmüstür.

Bazi alerjileri iyilestirir.

Bir çok kanser türünün daha fazla ilerlemesini engeller ve yan etkileriniiyilestirir.

Gögüs kanserinin daha fazla ilerlemesini ve metastasini engeller.

Yogun egzersizle birlikte alinan keten yagi, immün sistemi üzerindeki baskiyi engeller.

Lupus Erythematosus hastalarinda iyilesmelere sebep olur. Bir doktor keten yagi alan bir hastasinin ilk iki haftada ellerinin yumusadigini , 2 ay sonra da ellerindeki çatlaklarintamamen geçtigini ve saçlarin büyümesinin tekrar eskisi gibi oldugunu gözlemlemistir.

Kas yorgunlugunungeçme zamanini kisaltir.

Oral veya topik olarak kullanimdarömatoid artritlerle ilgili agri ve iltihaplanmayi iyilestirir.

Burkulmalarin iyilesmesini hizlandirir.

Atherosiklorosisi önlemeye yardimci olur.

Anormal kan pihtilasmalariniönlemede faydalidir. Kan plateletlerinin yapiskanligini azaltir

Yüksek tansiyon hastalarinda orta derecelerdeki kan basincini düsürür.

Fazla miktarda alfa - linolenik asit içerdiginden kalp krizini önlemeye yardim eder ve müteakip krizi de önlemede yardimci olur.

Yine alfa - linolenik asit içerigi dolayisi ile, trombosis hastalarindatoksik potansiyele sahip

thromboxaneüretimini düsürterek trombosisi önlemeye yardimci olur.

Atletlerin söylediklerine göre atletik performansi gelistirmektedir.

Günlük 20 gr toplam serum kolestrol seviyesini %9kadar, LDL kolestrolüde %18 kadar düsürebilmektedir.

Diabetes Mellitus hastalarinda insülin gereksimini düsürerek hastalik semptomlarini iyilestirebilir.

Vücudun enerji üretimini arttirir.

Yogun idmanlar sonrasi immün sistemine olan baskiyi engeller ve kaslarin geri dönüsüm zamaninikisaltir.

Fiziksel yorgunlugu önleme ve iyilestirmede faydali olabilir.

Obezite tedavisinde katki saglar. Böbreklerin fazla suyu atmasini saglar, vücudun bazal metabolik hizini arttirir, oksidasyon oranini ve enerji üretim hizini arttirir. Ayrica linoleik asitten dolayi da iyi bir uncoupling ajani olarak çalisir.

Karacigerinfonksiyonlarini gelistirir.

Enerji üretimini arttirarak azmi güçlendirir.

Alopecia Areata kellik hastaligindaiyilesme saglayabilir. Bazen 1 yil keten yagi kullanimindan sonra saçlarin çiktigi görülmektedir.

Dandruff'un iyilestirilmesinde faydalidir.

Donuk saçlariönemli derecede canlandirir

Büyümüs prostatda iyilesme yapar.

Erkek kisirliginin bazi durumlarinda iyilesme yapar.

Pre - Menstrual Syndrome'un bazi durumlarinda iyilesme yapar.

Hamileligi kolaylastirarak daha olaysiz geçmesini ve saglikli bir dogum olmasina yardim eder.

Bazi depresyon durumlarinda etkindir. Manik depresyonu iyilestirir.

Yasli insanlarin mental fonksiyonlarini gelistirir.

Multiple Sclerosis'in iyilesmesinde ve semptomlarinin düzelmesinde faydalidir.

Sizofrenhastalarinin davranislarini iyilestirir.

Astiminbazi durumlarini iyilestirir.

	Etkilesimlerii :

Keten yagi kalsiyumunmetabolizmasini ve absorpsiyonunu gelistirir.

Keten yagi vücudun arachidonic asit üretmesini azaltirve onun iltihapsal eicosanoidlere dönüsmesine karsi koyar.

Keten yagi vücudun prostaglandin E2 üretmesini azaltir.

Keten yagi vücudun thromboxane B2 üretmesini azaltir.

B1 - B2 - C - E - Folik asit(0,278

Potasyum(740) - Fosfor (700) - Magneyum(380) - Kalsiyum(199) - Kükürt(210) - Sodyum(46Chlorine(43) - Demir(7,7) - Çinko(5,7) - Eser miktardakiler : Krom - Bakir - Nikel - Kobalt - Mangan - Molibden - Iyot - Flor - Silikon

Amino asitler : (26000) Leucine - Lysine - Valine - Isoleucine - Methionine - Threonine

Phenylalanine - Tryptophan

Karbonhidratlar : (14000)

Glikozidler: Lignanlar **: (80) Enterodiol * - Enterolactone * - Matairesinol - Secoisolariciresinol

Lipidler : (34) Çoklu doymamislikli yag asitleri :Linoleik Asit(4,318)

Tekli doymamislikli yag asitleri : (6,868) Oleik asit(6,868)

Alfa - Linolenik asit : (18,122

Digerleri: Linamarin - Tannik asit

Su : (9000)

*Bunlar insan lignani olup ince barsaklarda, keten tohumundaki diger lignanlardan olusurlar.

**Bitkisel lignanlari diger bitkilerden 100 - 800 kere daha fazla ihtiva eder. Daha ziyade tohumun dis kisminda çoktur.

Bir çorba kasigi tohum(20 ml), 4 gr linolenik asit ve 4 gr müsilajihtiva eder.

E

Yag asitleri: Süper doymamis yag asitleri : Alfa - linolenik asit(% 51,5 - 56,6

Çoklu doymamislikli yag asitleri : Linoleik asit(% 15,3 - 18

Doymus yag asitleri : Arachidik asit(% 0,1) - Behenik Asit(% 0,1) - Myristik asit(% 0,1

Palmitik asit(%5,5) - Stearik asit(% 1,7 - 3,5

Tekli doymamislikli yag asitleri : Oleik asit(% 19 - 23) - Palmitoleik asit(% 0,1)

Karotenoidler : Beta - karoten

Lignanlar : Matairesinol - Secoisolariciresinol

Fosfolipidler : Phosphatidylcholine

Steroller : Beta - Sitosterol

Pseudo - Prostaglandinler : Henüz isimlendirilmemis Prostaglandin E1 e benzer maddeler içerir

	KULLANIM :

Tohumlar iyice olgunlastiktan sonra, çiçek kapsülleri iyice kahverengilesince, genellik eylül sonundatoplanir. Tohumlar makine ile iyice harmanlandiktan sonra çok iyi sekilde kurutulur.

Tohum, yag ve keten prinasi teneke kutularda saklanmalidir.

Tohumundan, yagindan ve keten prinasi unundan yararlanilir.

Tibbi olarak tam olgunlasmamis tohumu kullanilir.

Içten ve distan kullanilir.

Çay : 1 tatli kasigitohum( 7 gr ), 250 mlsoguk suda 20 dakikademlenerek süzülür. Kullanmadan evvel hafifce isitilir.

Çay : 1 yemek kasigitohum( 7 gr ), 250 mlkaynar suda 2 - 3 dakikademlenerek süzülür. Fazla beklenilirse çok koyulasir ve yapiskanlasir.

Keten prinasi unu : Yagi çikarilan tohumlardan arta kalan posadan elde edilen un dur. Bu un da sümüksü madde orani çok yüksektir.

Un : Ilaçlik, ögütülmüs tohum. En fazla 1 hafta saklanir. Taze ögütülmelidir.

Yag : Soguk presleme methodu ile elde edilir.

Lapa: Tohumlar bir tülbentin içinde 10 dakika sicak suya sallanarak yumusatilir.

Keten yagi için :

w - 3 yag asidi eksikligi olmayanlarda

w - 3 yag asidi eksikligi olanlarda

Ögütülmüs tohumlar bazen lignanca modifiye edilmis olup 20 misli daha çok lignan içerirler.

Tohum kapsülleri 550 mglik olup keten yagi içermezler, daha ziyade lignan içerirler.

% 0,3 lignan içerecek sekilde standartize edilmislerdir.

Keten yagi kapsülleri 500 - 1250 mg lik yumusak kapsüller halinde Kapsüllerin çogu % 58 alfa - linolenik asitiçerikli olarak standartize edilmistir.

Bazi keten yagi kapsülleri lignanlarca desteklenmistir. % 0,043 lignan ihtiva eder.

Akdeniz kiyilari

Mezapotamyada 7000 yil önce kullanilmakta ve tarimi yapilmakta idi. Misirda I.Ö 2500 yil önce ilaçolarak kullanilmaktaydi. Tevratta tohumu ve çorbasi diyet olarak önemli yer oynamaktaydi. AvrupadaTheophrast ilk defa öksürük ilaci olarak kullanmistir. Mathiolus içten vereme, distan ise sirke ile karistirarak burun kanamalarina karsi, tohumunu ise teneffüs ederek nezleye karsi kullanmistir.Kneipp sindirim organlarindaki çibanlarin sancilarini dindirmek için kullanmistir. Madaus, safra kesesi taslarinda, böbrek koliklerinde iltihapli böbreklerde; Leclerc tohum lapasini yumusatici olarak kullanmistir.